ΤΖΕΝΝΥ ΘΕΟΤΟΚΗ (1η έκδοση, 1921) - Πολ. Δημητρακόπουλου

Σκληρόδετο βιβλίο.
Ιδιωτική βιβλιοδεσία.
Χρυσοτυπίες στην ράχη.
Α' έκδοση.
Περιέχει το αυθεντικό εξώφυλλο της εκδόσεως (καλλιτεχνημένο από τον συγγραφέα) [φωτο].
Καθαρεύουσα γλώσσα.
Πολύ καλή κατάσταση. Μικροφθορές.
ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ ΤΟΥ ΟΘΩΝΟΣ
ΤΖΕΝΝΥ ΘΕΟΤΟΚΗ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Συγγραφέας: ΠΟΛΥΒΙΟΣ Τ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (POL ARCAS)
Εκδόσεις: ΕΚΔΟΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΣΙΔΕΡΗΣ
Τόπος εκδόσεως: ΑΘΗΝΑΙ
Έτος εκδόσεως: χ. χ. (1921)
Σελίδες: 280
Διαστάσεις: 19,5 Χ 14,5 
---
Ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος (1864 - 28 Ιουλίου 1922) ήταν Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος και εκδότης. Ήταν γνωστός επίσης με το γαλλικό φιλολογικό ψευδώνυμο Αρκάς (Πολ Αρκάς).
Γεννήθηκε το 1864, στον μικρό και μη αναγνωρισμένο τότε επίσημα οικισμό της Κυπαρισσίας, που εξελίχθηκε στο σημερινό χωριό Τερψιθέα της Μεσσηνίας. Λόγω της μη επίσημης αναφοράς του οικισμού παλαιότερες πηγές αναφέρουν ως τόπο γέννησής του την Κυπαρισσία. Ολοκληρώνοντας τις εγκύκλιες σπουδές του στην Κυπαρισσία κατατάχθηκε στο στρατό προκειμένου ν΄ ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα, κατά επιθυμία του πατέρα του. Το 1882, ενώ υπηρετεί ως λοχίας στη φρουρά του Ναυπλίου γράφει την πρώτη του κωμωδία την οποία δύο χρόνια αργότερα ανέβασε σε θεατρική σκηνή, που όμως δεν ολοκληρώθηκε λόγω πυρκαγιάς που ξέσπασε στη σκηνή κατά τη δεύτερη πράξη του έργου, χωρίς όμως να συμβεί ατύχημα. Το απρόοπτο αυτό γεγονός που χαρακτηρίστηκε από τους θεατρικούς κύκλους της εποχής ως καλός οιωνός ενεθάρρυναν τον συγγραφέα να επιδοθεί στο θέατρο και να παραιτηθεί από το στρατό.
Έτσι τον αμέσως επόμενο χρόνο, στις 19 Ιουλίου του 1895 πραγματοποιείται, στην Αθήνα, στο θέατρο Αθήναιον, η πρεμιέρα του πρώτου και σπουδαίου θεατρικού του έργου "Η Μάρκελλα", ένα τετράπρακτο δράμα, υπό τον θίασο Δ. Κοτοπούλη, για το οποίο όλος ο τότε αθηναϊκός τύπος εξέφρασε "ευμενέστατα σχόλια". Με τις παραστάσεις αυτού του έργου, που παρακολούθησαν οι Βασιλείς και πολιτικοί ξεκίνησε ουσιαστικά η μεγάλη θεατρική συγγραφή του Π. Δημητρακόπουλου μέχρι τον Απρίλιο του 1922 που έγραψε το τελευταίο του έργο "Το Κριτήριον", που ανεβάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, καθ΄ ον χρόνο ο ίδιος χαροπάλευε
Η εργογραφία του περιλαμβάνει πάνω από εκατό έργα. Μεταξύ των δημιουργιών του συγκαταλέγονται τραγωδίες, κωμωδίες, οπερέτες, καθώς και επιθεωρήσεις, όπου ήταν μάλιστα ένας από τους πρώτος συγγραφείς του τελευταίου αυτού είδους στην Ελλάδα. Ως συγγραφέας μυθιστοριογράφος έγραψε πολλά έργα σε μερικά των οποίων φέρεται με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο "Πωλ Αρκάς" (Paul Arcas).
Ως δημοσιογράφος εργάστηκε στις περισσότερες εφημερίδες και περιοδικά της εποχής του. Ο ίδιος εξέδωσε το εβδομαδιαίο περιοδικό «Πρωτεύουσα». Ήταν επίσης ένας από τους ιδρυτές της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, ενώ διατέλεσε και αντιπρόεδρος της δύο φορές.
Πέθανε στην Αθήνα το 1922.
 
ΤΖΕΝΝΥ ΘΕΟΤΟΚΗ: Αχρονολόγητη η πρώτη έκδοση της μυθιστορίας του Πολύβιου Δημητρακόπουλου, από τον εκδοτικό οίκο Ι. Ν. Σιδέρη, με εξώφυλλο, υδατογραφία του ίδιου του συγγραφέα, ο οποίος και την υπογράφει με το ψευδώνυμο Pol Arcas, καθόσον Αρκάς την καταγωγή ο Δημητρακόπουλος, καίτοι γεννηθείς στην Κυπαρισσία, θα πρέπει να κυκλοφόρησε εντός του 1921, μια και το οπισθόφυλλο στα εκδοθέντα βιβλία αναφέρεται η επετειακή έκδοση των Διηγημάτων του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη, ή, το αργότερο, στους πρώτους μήνες του επόμενου έτους, αφού ο συγγραφέας πέθανε στις 28 Ιουλίου 1922, στα 58 του, από καρκίνο, που τον βασάνισε για μεγάλο διάστημα χωρίς να κάμψει το ηθικό του, κατά μαρτυρία του Ξενόπουλου στον Κωστή Μπαστιά. Μια δεύτερη έκδοση έγινε το 1925 από τις εκδόσεις Αγκυρα. Οπότε η πρόσφατη θα πρέπει να είναι η τρίτη, χωρίς να αποκλείονται ενδιάμεσες σε διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους, όπως συμβαίνει με άλλα βιβλία του Δημητρακόπουλου. Το σίγουρο πάντως είναι πως, πρώτη φορά, βιβλίο του Δημητρακόπουλου αναβαθμίζεται σε συλλεκτικό είδος και παρουσιάζεται σε πολυτελή έκδοση ως πρώτος τόμος «συλλεκτικής βιβλιοθήκης» των εκδόσεων Κότινος, μετά την εξαίρετη «Αναγεννησιακή Βιβλιοθήκη», η οποία φιλοδοξεί, σύμφωνα με το εισαγωγικό σημείωμα, να φιλοξενήσει πολύτιμα και δυσεύρετα κείμενα της νεοελληνικής γραμματείας. Καλός γνώστης του έργου του Δημητρακόπουλου ο Κώστας Παπαγεωργίου, από τους λιγοστούς, αν όχι ο μόνος που έχει αποτιμήσει τη μυθιστοριογραφία του, καθώς τους μελετητές τους απασχόλησε, όσο τους απασχόλησε, ο αναμφιβόλως σημαντικότερος θεατρικός Δημητρακόπουλος, θα αναμενόταν να τον φροντίσει φιλολογικά, κυρίως, να τον καλοσυστήσει. Αντ αυτού, στο επίμετρο, φαίνεται σαν να ζητά να αποδείξει πως ο συγγραφέας αδίκησε εαυτόν με την πολυγραφία του, αδιαφορώντας να προβάλει τη θέση που κατείχε ο Δημητρακόπουλος στην εποχή του.
Εκπάγλου καλλονής η Τζέιν Ντίγκμπι, μετέπειτα κόμισσα Θεοτόκη, χάρη στον τρίτο στη σειρά γάμο της με τον κερκυραίο ευγενή Σπυρίδωνα Θεοτόκη, ενέπνευσε πλείστους όσους συγγραφείς, με την τελευταία βιογραφία της στα αγγλικά να κυκλοφορεί το 1998. Ωστόσο ο Δημητρακόπουλος δεν φαίνεται να συγκινήθηκε από τον θρύλο της ωραίας κόμισσας, αντιθέτως ο απόηχος του σκανδαλώδους βίου της θα πρέπει να του προκάλεσε μάλλον απέχθεια, καθώς τη διακωμωδεί σαράντα χρόνια μετά θάνατον, πλάθοντας μια επιπόλαιη και ανενδοίαστη ηρωίδα με ξεπουπουλιασμένα τα γυναικεία της θέλγητρα. Μετά τη μυθιστορία του για τη Δούκισσα της Πλακεντίας, επανέρχεται στην Αθήνα του Οθωνος, που τον εμπνέει σχεδόν όσο και οι σκοτεινοί αιώνες του Βυζαντίου, με μια ιστορία πάθους χωρίς ανταπόκριση, στην οποία πρωταγωνιστούν και οι δύο αλλοδαπές αρχόντισσες.
Ανοιξη του 1845 και η εξηκοντούτις πλέον Δούκισσα διαγκωνίζεται την τριανταοχτάχρονη τότε Κόμισσα, η οποία ο συγγραφέας θέλει να έχει «παρακάμψει το τεσσαρακοστόν έτος της ηλικίας της». Αμφότερες εξυφαίνουν πλεκτάνες, στις οποίες εμπλέκονται πολιτικά πρόσωπα, στρατιωτικοί και αρχιλήσταρχοι. Ακριβώς όπως οι σημερινοί ομότεχνοί του, ο Δημητρακόπουλος παραφθείρει βιογραφικά, φορτώνοντας αμαρτίες στα ιστορικά πρόσωπα. Λ.χ., ο βαυαρός στρατηγός Σμαλτς, πρώτος υπουργός Στρατιωτικών επί Αντιβασιλείας, καταλήγει ένας γεροπαραλυμένος. Μήλον της έριδος, νεαρός φουστανελοφόρος, αγαθός μεν αλλά σκέτος Αδωνις. Παρ όλο που η υπόθεση προβλέπει απαγωγές και σκοτωμούς, η μυθιστορία εξελίσσεται μάλλον ως κωμωδία, καθώς ο Δημητρακόπουλος δεν αφηγείται μια τολμηρή ερωτική ιστορία αλλά στήνει σκηνές, με ζωηρούς διαλόγους στην καθομιλουμένη της εποχής, που αναδεικνύουν, χάρη και στον παντεπόπτη, όσο και είρωνα, αφηγητή, χαρακτηριστικούς τύπους, σκιαγραφώντας τις νοοτροπίες εκείνων των πρώτων γκαγκάρων. Την αντιπάθειά τους για τους Φαναριώτες αλλά και τις σμυρνιές κοκόνες, τις «παστρικοθοδώρες», όπως τις αποκαλούσαν, τη μετά μανίας θεσιθηρία στο εκκολαπτόμενο τότε Δημόσιο και, τέλος, την αδυναμία που είχαν ανέκαθεν οι Αθηναίοι στα καφενεία, τότε μετά ναργιλέ. Οπου αλιεύουμε και την διαχρονικής ισχύος παρατήρηση του συγγραφέα: «Η αναμονή (για μια θέση στο Δημόσιο) έκαμνε να μη ανοίγονται ούτε εργοστάσια ούτε άλλα είδη βιομηχανίας να καλλιεργηθούν· άνοιγαν μόνο καφενεία». Ενα τελευταίο ατού της μυθιστορίας συνιστά το σκηνικό της οθωνικής Αθήνας που ο αναγνώστης θα χαιρόταν καλύτερα με έναν χάρτη, όπου θα εντόπιζε, για παράδειγμα, τις πλατείες Αναβρυτηρίου και Βρυσακιού, τη σπηλιά της Καισαριανής αλλά και την ξύλινη γέφυρα που οδηγούσε στο Πεδίον του Αρεως.
 
ΜΑΡΗ ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ
Το ΒΗΜΑ, 30/09/2007