ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΝ ΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (1925) - Νικολάου Β. Βλάχου
ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΝ ΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΥΠΟ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Β. ΒΛΑΧΟΥ (ΔΙΕΥΘΥΝΤΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΚΟΖΑΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ)
ΤΥΠΟΙΣ: ΓΕΩΡΓΙΟΥ Κ. ΡΟΔΗ
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
Έτος εκδόσεως: 1925
Ιδιωτική φροντισμένη βιβλιοδεσία εποχής.
Σκληρόδετο. Δερμάτινη ράχη με χρυσοτυπία και ακμές.
Καθαρεύουσα γλώσσα, πολυτονικό σύστημα.
Πολύ καλή κατάσταση.
Σελίδες: 206
Διαστάσεις: 24 χ 18
ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ:
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Α'. Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 19 ΑΙΩΝΑ
Β'. ΤΟ ΠΛΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ι. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΙΙ. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΙΙΙ. ΚΡΑΤΟΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Η ΣΧΕΣΙΣ ΑΥΤΩΝ ΠΡΟΣ ΑΛΛΗΛΑ.
ΙV. Η ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙ ΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
Γ'. ΤΟ ΦΥΣΙΚΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ
Ι. ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ
ΙΙ. ΤΟ ΦΥΣΙΚΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΙΙΙ. Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ
ΙV. ΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ
Δ'. ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΙ ΦΥΣΙΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΑΙ
Ι. ΓΕΝΙΚΑ
ΙΙ. ΕΙΔΙΚΟΙ Ή ΕΙΔΙΚΟΨΥΧΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ
ΙΙΙ. ΓΕΝΙΚΟΙ Ή ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ. ΑΙ ΙΔΕΑΙ.
IV. ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΡΟΣΙΔΙΑΖΟΥΣΙΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗΝ ΕΚΘΕΣΙΝ ΚΑΙ ΟΥΧΙ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΑΙ ΓΕΝΙΚΑΙ ΜΟΡΦΑΙ ΤΟΥ ΒΙΟΥ.
V. ΦΥΣΙΣ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΗ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ.
VI. ΑΙΤΙΩΔΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΙΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
VII. ΕΞΕΛΙΞΙΣ
VIII. ΑΔΥΝΑΤΟΙ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΕΝ ΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ.
Ε'. ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΙΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ
Ι. ΓΕΝΙΚΑ
ΙΙ. ΔΙΑΙΡΕΣΙΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ
ΙΙΙ. ΘΕΜΑΤΙΚΗ Ή ΚΑΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑΣ ΠΕΡΙΟΧΑΣ ΔΙΑΙΡΕΣΙΣ.
ΣΤ'. ΠΟΡΙΣΜΑ
Ι'. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ.
ΙΙ. Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ.
ΠΙΝΑΞ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΩΝ ΔΙΟΡΘΩΣΙΣ
---
Λόγος ἐπικήδειος εἰς Νικόλαον Βλάχον
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Α. ΖΑΚΥΘΗΝΟΥ
Τακτικοῦ καθηγητοῦ τῆς Βυζαντινῆς Ἱστορίας
"Ὁ Νικόλαος Βλάχος ἐγεννήθη ἐν Μεγαλοχωρίῳ τῆς Θήρας τὴν 18 Δεκεμβρίου τοῦ 1893. Τὰ ἐγκύκλια μαθήματα ἐδιδάχθη ἐν Μεσολογγίῳ ὑπὸ τὴν προστασίαν τοῦ θείου του Μητροπολίτου Παρθενίου Ἀκύλα. Ἀκολούθως ἐνεγράφη εἰς τὴν Φιλοσοφικὴν Σχολήν τοῦ Πανεπιστημίου καὶ ἐνεκρίθη εἰς τοὺς πτυχιούχους αὐτῆς τὴν 29 Ἀπριλίου τοῦ 1915. Κατὰ τὸν πρῶτον παγκόσμιον πόλεμον ὑπηρέτησεν ὡς ἔφεδρος ἀξιωματικὸς ἐν Μακεδονίᾳ καὶ Μικρᾷ Ἀσίᾳ.
Ἐν Γερμανίᾳ (1922 - 1925) ὁ Νικόλαος Βλάχος ἠσχολήθη περὶ τὰ Παιδαγωγικά, ἰδίᾳ δὲ περὶ τὴν Φιλοσοφίαν καὶ τὴν Μεθοδολογίαν τῆς Ἱστορίας. Μεγίστη ὑπῆρξεν ἡ ροπή, ἣν ἤσκησεν ἐπ' αὐτοῦ ὁ ἐν Freiburgim - Breisgau καθηγητὴς Georg von Below. Ἐπανελθὼν εἰς τὴν Ἑλλάδα, διωρίσθη Διευθυντής τοῦ Διδασκαλείου Κοζάνης καὶ ὑπέβαλε διατριβὴν ἐπὶ διδακτορίᾳ περί τῶν οἰκονομικῶν μεταρρυθμίσεων ἐν Γαλλίᾳ ἐπὶ Turgot καὶ ἀνηγορεύθη διδάκτωρ τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τὴν 27 Ἰανουαρίου τοῦ 1926.
Ἀπό τοῦ 1928 μέχρι τοῦ 1937, ὁ Βλάχος διετέλεσε Διευθυντής τοῦ Διδασκαλείου Μέσης Ἐκπαιδεύσεως, γενόμενος, τῷ 1930, ὑφηγητής τῆς Ἱστορίας τῶν Μέσων καὶ Νεωτέρων χρόνων. Τῷ 1937 διωρίσθη ἔκτακτος Καθηγητὴς παρὰ τῇ ἐκτάκτῳ αὐτοτελεῖ ἕδρᾳ τῆς Ἱστορίας τῆς Νεωτέρας Εὐρώπης καὶ ἰδίᾳ της Ἑλλάδος, κατὰ τὸ αὐτὸ δὲ ἔτος ἀνέλαβε τὴν διδασκαλίαν τῆς πολιτικῆς Ἱστορίας τῆς Νεωτέρας Ἑλλάδος ἐν τῇ Παντείῳ Ἀνωτάτῃ Σχολῇ Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν. Τὴν 17 Ἀπριλίου τοῦ 1939 διωρίσθη τακτικὸς Καθηγητής τῆς Ἱστορίας τῆς Νεωτέρας Ἑλλάδος. Αἱ πρὸς τὴν μέσην καὶ τὴν ἀνωτάτην ἐκπαίδευσιν ὑπηρεσίαι τοῦ μεταστάντος συναδέλφου ὑπῆρξαν μέγισται. Ἐπανειλημμένως ἡ Πολιτεία καὶ τὸ Πανεπιστήμιον ἀνέθεσαν εἰς αὐτὸν σημαντικωτάτας ἀποστολάς.Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν, ὁμοῦ μέτ' ἄλλων συναδέλφων, μετέβη εἰς Μακεδονίαν, καὶ συνετέλεσεν εἰς τὸ εἰρηνευτικόν ἔργον τῶν τραγικῶν ἐκείνων ὡρῶν. Αὐτὸς δὲ ὑπῆρξεν ὁ ὀργανωτής τῆς παιδείας εἰς τὴν ἀπελενθερωθεῖσαν Δωδεκάνησον, ἐπιτελέσας τὴν ἀποστολὴν ταύτην μὲ τήν διακρίνουσαν αὐτὸν σύνεσιν καὶ ὀρθοκρισίαν.Ὁ Βλάχος ὑπῆρξε μέλος τοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας καὶ μέλος τοῦ Συμβουλίου τοῦ Ἐθνικοῦ Θεάτρου. Ἀντεπροσώπευσε τὴν Ἑλλάδα εἰς διεθνῆ ἐπιστημονικὰ συνέδρια, τελευταίως δὲ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ παρελθόντος ἔτους εἰς τὸ ἐν Ρώμῃ συνελθὸν Συνέδριον τῶν Ἱστορικῶν Ἐπιστημῶν.Τὸ συγγραφικὸν καὶ ἐρευνητικὸν ἔργον τοῦ ἀειμνήστου συναδέλφου εἶναι ἐπιβλητικόν. Ἐν Μεσολογγίῳ διὰ πρώτην φορὰν συνέλαβε τὸ δράμα τοῦ ἀγωνιζομένου Ἔθνους καὶ εἰς τὸ Μεσολόγγιον ἀφιέρωσε διατριβὴν ὑπὸ τὸν τίτλον «Αἱ τελευταῖαι ἄγονοι προσπάθειαι πρὸς ἀνεφοδιασμὸν τοῦ Μεσολογγίου» (1939).Τὰ πρῶτα ὅμως διαφέροντα τοῦ Νικολάου Βλάχου στρέφονται πρὸς τὴν θεωρίαν καὶ τὴν Μεθοδολογίαν τῆς Ἱστορίας. Κατὰ τὸ ἔτος 1925 ἐκδίδει τὰ «Θεωρητικὰ καὶ μεθοδολογικὰ προβλήματα τῆς Ἱστορίας», ἔκτοτε δὲ μέχρι τῶν τελευταίων ἐτῶν ἐξηκολούθει δημοσιεύων ἤσσονας περί τῶν θεωρητικῶν τούτων θεμάτων πραγματείας:«Ἡ γενετικὴ ἢ ἐξελικτικὴ μορφή τῆς Ἱστορίας» (1937), «Ἡ σχέσις τῆς Φιλολογίας καί τῆς Ἱστορίας» (1939), «Ἡ σχέσις τῆς Πολιτειολογίας καί τῆς Πολιτικῆς πρός τὴν Ἱστορίαν» (1953), «Ἡ σχέσις τῆς Ἱστορίας πρὸς τὴν Ψυχολογίαν» (1954/1955) κλπ.Ἐνωρὶς ὅμως τὴν δραστηριότητα τοῦ ἐρευνητοῦ καί τοῦ διδασκάλου δεσμεύουν σχεδὸν ἀποκλειστικῶς οἱ ἀγῶνες τοῦ νεωτέρου Ἑλληνικοῦ Ἔθνους διὰ τὴν ὁλοκλήρωσιν τῆς ἀνεξαρτησίας του καὶ διὰ τὴν πολιτικήν του ὀργάνωσιν. Οὕτω προέκυψαν ἔργα γενναία: «Τὸ Μακεδονικὸν ὡς φάσις τοῦ Ἀνατολικοῦ Ζητήματος 1878 – 1908» (Ἀθῆναι 1935), «Τὸ Ἀνατολικὸν Ζήτημα καὶ ἡ Ἑλλάς» (1950), «Ἡ ἀμφισβήτησις ὑπό τῶν Βουλγάρων τῆς προτεραιότητος τῆς καταλήψεως τῆς Θεσσαλονίκης ὑπό τοῦ Ἑλληνικοῦ Στράτου» (1953), «Ἡ συμμαχικὴ προσέγγισις τῶν τεσσάρων χριστιανικῶν κρατῶν τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου κατὰ τὸ ἔτος 1912» (1953) κ.ἄ.Πρὸ δύο μόλις ἐτῶν, τῷ 1954, ἐξεδόθη ὁ ὀγκώδης πρῶτος τόμος τῆς «Ἱστορίας τῶν κρατῶν τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου, 1908-1914», ἔργον μνημειῶδες, τοῦ ὁποίου ὁ δεύτερος τόμος κατελείφθη ἡμιτελής. Τὰ συγγράμματα ταῦτα ὑπῆρξαν καρπὸς ἐπιμόνων καὶ μακρῶν προσωπικῶν ἐρευνῶν καὶ ἐκτάκτου ἱστορικῆς ἐμπειρίας, κριτικῆς ἱκανότητος καὶ συνθετικῆς δυνάμεως.Ἀνερευνῶν καὶ φωτίζων τὴν Ἱστορίαν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, ὁ Βλάχος ἐγένετο ὁ ἱστορικὸς ὅλων τῶν λαῶν τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου. Τὸ ἔργον του θὰ παραμείνῃ κτῆμα καὶ ἐγκαλλώπισμα καὶ παίδευσις τῶν ἐπερχομένων γενεῶν."